چرخدنده ها و انواع آن
در این مقاله شما را با چرخ دنده ها و انواع آن آشنا می‌کنیم. لطفا در ادامه با ما همراه باشید.
اگر محور A گرداننده باشد، محور B با توجه به اصطکاکی که میان دو پولی هست، شروع به گردش می‌کند. برای جلوگیری از لغزش بهتر است روی پولی‌ها، دندانه تعبیه شود. در این صورت یک چرخدنده خواهیم داشت. معمولاً برای انتقال حرکت و نیرو از یک محور به محور دیگر (معمولاً در فواصل کوتاه) از چرخدنده استفاده می‌گردد. چرخ‌دنده‌ها نسبت به وسایل انتقال حرکت دیگر مانند (چرخ زنجیر و چرخ تسمه) وسیله انتفال حرکت دقیقتر و به‌صرفه‌تری به شمار می‌روند و در ماشینهای ابزار، جعبه‌دنده و … به‌کار می‌روند.
در شکل زیر اجزای چرخدنده قابل توجه‌اند:
- گام: فاصلۀ دو نقطۀ مشابه از دندانه (یک فضای خالی و یک قسمت پر) که با p مشخص می‌شود.
- دایرۀ گام: دایره‌ای که تقسیمات دندانه روی آن انجام می‌گیرد (می توان قطر آن را با dp یا do معرفی کرد).
- مدول: عددی است استاندارد شده که معرف بلندی سردندانه است (با نشانۀ m).
- ارتفاع دندانه: مجموع اندازه‌های سردندانه و پای دندانه را ارتفاع دندانه گویند.
محورهای دوچرخ دندانه نسبت به هم وضعیت‌های گوناگون دارند که متناسب با کاربرد آنهاست. در مجموع آنها را می‌توان در سه دسته قرارداد. اینک به انواع چرخ دندانه توجه کنید.
انواع چرخدنده :
چرخدنده ها و انواع آن را در زیر بررسی می‌کنیم :
چرخدنده ساده
دنده‌ها مستقیم و موازی با محور آن، در سرعت‌های کم و قدرت‌های کم، ایده‌آل است.
چرخدنده مارپیچ
دنده‌ها با زاویه نسبت به محور هستند. برای دورهای زیاد و قدرت نسبتا زیاد، مناسب است.
چرخدنده جناغی
این چرخدنده در حقیقت مانند دوچرخ مارپیچ است که به صورت 7 یا 8 به هم متصل شده باشند که برای قدرت‌های زیاد مناسب‌اند.
چرخدنده مخروطی
در این چرخ‌دنده‌ها محورها متقاطع و زاویۀ میان دو محور برابر 90 درجه (اغلب) و بیشتر یا کمتر از آن است. دنده‌های آنها برای قدرت کم و دور کم، راست و برای دورهای بیشتر مارپیچ خواهند بود. معمولاً چرخ بزرگ را کرانویل و چرخ کوچک را پینیون گویند.
چرخ و پیچ حلزون
در این پیچ و چرخ، دو محور در یک صفحه نیستند (متنافرند) برای تبدیل دور زیاد به دور خیلی کم بسیار مناسب است. برای نمونه می‌توان با درنظرگرفتن 40 دندانه برای چرخ، و پیچ یک راهه برای پیچ حلزون، دور 1000 را به 25 در دقیقه کاهش داد. پس پیچ می‌تواند هزار دور در دقیقه داشته باشد و محور چرخدنده فقط 25 دور بر دقیقه، عمل عکس ممکن نیست.
چرخدنده داخلی
ممکن است داخل یک استوانه را دندانه‌دار کنند، بنابراین چرخدنده سادۀ کوچک‌تر به همراه این چرخدنده داخل می‌تواند کار کند.
چرخدندۀ شانه ای
ممکن است قطر یک چرخدنده آن قدر بزرگ باشد که ً عمال، چرخدنده به حالت مستقیم درآید. در آن صورت به آن چرخ دندۀ شانه‌ای گویند. از این چرخدنده، برای حرکت‌های نوسانی (رفت و برگشتی) می‌توان استفاده کرد.
از اینکه ما را با مقاله آشنایی با چرخ دنده ها و انواع آن همرایی کردید از شما سپاسگذاریم.
منبع : دانش فنی پایه (سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی)
Warning: file_exists(): open_basedir restriction in effect. File(/comments.php) is not within the allowed path(s): (/home/h242009/:/tmp:/var/tmp:/opt/alt/php74/usr/share/pear/:/dev/urandom:/usr/local/lib/php/:/usr/local/php74/lib/php/) in /home/h242009/domains/sakhtoejra.com/public_html/wp-includes/comment-template.php on line 1628